Trang chủ / Thông tin y học
Tế bào gốc là một “nguồn tài nguyên” vô giá, có khả năng biến hóa khôn lường, giúp chữa lành và trẻ hóa cơ thể. Chúng có khả năng biến hóa khôn lường thành các tế bào chuyên biệt, từ tế bào da, máu cho đến tế bào thần kinh. Tuy nhiên khả năng ứng dụng của từng loại tế bào gốc phụ thuộc rất nhiều vào khả năng biệt hóa của chúng. Hãy cùng Premium Therapy khám phá khả năng biệt hóa của tế bào gốc và tiềm năng ứng dụng tuyệt vời của chúng trong y học hiện đại.
Tế bào gốc là những tế bào chưa biệt hóa, có khả năng tự đổi mới và biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau. Chúng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển, duy trì và sửa chữa các mô trong cơ thể.
Khả năng biệt hóa của tế bào gốc là biến đổi và phát triển thành các loại tế bào chuyên biệt khác nhau trong cơ thể. Nói cách khác, đó là khả năng của một tế bào gốc chưa biệt hóa trở thành một tế bào có chức năng cụ thể, chẳng hạn như tế bào thần kinh, tế bào cơ, tế bào máu, v.v. Theo đó, tế bào gốc được chia thành các loại sau: Tế bào gốc toàn năng, tế bào gốc đa tiềm năng, tế bào gốc đa tiềm năng cảm ứng, tế bào gốc vài tiềm năng và tế bào gốc đơn tiềm năng.
Tế bào gốc toàn năng là loại tế bào đặc biệt với khả năng phát triển thành mọi loại tế bào trong cơ thể, bao gồm cả nhau thai, và có thể tạo ra một cơ thể hoàn chỉnh. Loại tế bào này chỉ xuất hiện trong giai đoạn phôi thai rất sớm, cụ thể là trong những lần phân chia tế bào đầu tiên. Tuy nhiên, chúng không tồn tại trong cơ thể trưởng thành và chưa thể được nuôi cấy thành công trong phòng thí nghiệm. Do đó, tế bào gốc toàn năng hiện chưa có ứng dụng trong y học.
Trong giai đoạn 1-8 tế bào, mỗi tế bào (phôi bào) đều là một tế bào gốc toàn năng. Nếu tách riêng, mỗi phôi bào này có khả năng phát triển thành một phôi thai mới và tạo ra một cá thể hoàn chỉnh.
Khi phôi thai phát triển đến giai đoạn túi phôi, các tế bào được tách ra từ nút phôi được gọi là tế bào gốc phôi. Đây là những tế bào gốc tiềm năng, có thể biệt hóa thành nhiều loại tế bào khác nhau trong cơ thể, nhưng không có khả năng tạo ra một cơ thể hoàn chỉnh như tế bào gốc toàn năng.
Tế bào gốc đa tiềm năng (pluripotent stem cells) là loại tế bào có khả năng phát triển thành hầu hết các loại tế bào trong cơ thể, tuy nhiên không thể tạo thành một cơ thể hoàn chỉnh. Trong số các loại tế bào gốc đa tiềm năng, tế bào gốc phôi (Embryonic Stem Cell – ESC), tế bào gốc đa tiềm năng cảm ứng và tế bào muse được quan tâm nghiên cứu nhiều nhất.
Tế bào gốc phôi (ESC) ở người được lấy từ khối tế bào bên trong của túi phôi (blastocyst), một cấu trúc hình thành khoảng 5-6 ngày sau khi thụ tinh. Túi phôi bao gồm một lớp tế bào bên ngoài gọi là dưỡng bào (trophoblast) sẽ phát triển thành nhau thai, và một khối tế bào bên trong gọi là nút phôi (inner cell mass) sẽ phát triển thành toàn bộ cơ thể.
Mặc dù ESC có tiềm năng biệt hóa rất lớn, việc nghiên cứu và sử dụng chúng vẫn còn hạn chế do vướng mắc về mặt đạo đức. Quá trình phân lập ESC đòi hỏi phải hủy phôi, trong khi phôi đó có khả năng phát triển thành một cá thể hoàn chỉnh. Điều này đã gây ra nhiều tranh cãi và trở thành rào cản lớn trong việc ứng dụng ESC trong y học.
Giới khoa học đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc tìm kiếm và tạo ra các loại tế bào gốc thay thế, tránh tranh cãi về mặt đạo đức. Năm 2006, tế bào gốc đa tiềm năng cảm ứng (iPS) được phát hiện, có khả năng biến thành mọi loại tế bào trong cơ thể và không gây ung thư. Năm 2010, tế bào muse được phát hiện, có nhiều ưu điểm hơn iPS như không cần biến đổi gen và có khả năng tự tìm đến vùng tổn thương. Cả hai loại tế bào này đều hứa hẹn nhiều ứng dụng quan trọng trong y học, đặc biệt là tế bào muse đã được thử nghiệm lâm sàng để điều trị nhiều bệnh lý khác nhau.
Tế bào gốc đa tiềm năng giới hạn (multipotent stem cell) là tế bào có khả năng biệt hóa thành một số loại tế bào nhất định, có nguồn gốc từ phôi hoặc mô trưởng thành. Trong cơ thể người trưởng thành có nhiều loại tế bào gốc đa năng, ví dụ như tế bào gốc tạo máu (hematopoietic stem cell – HSC), tế bào gốc trung mô (mesenchymal stem cell – MSC).
Tế bào gốc tạo máu (HSC) là tế bào gốc biệt hóa thành tất cả các loại tế bào máu, bao gồm hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu,… HSC nằm ở tủy xương, nhưng cũng có một lượng nhỏ lưu hành trong máu ngoại vi. Hiện nay, HSC đã được ứng dụng rộng rãi để điều trị các bệnh về máu, đặc biệt là ung thư máu.
Hình 4: Quá trình tạo máu
Tế bào gốc trung mô (MSC) là tế bào gốc biệt hóa thành các loại tế bào có nguồn gốc từ lá phôi giữa, bao gồm tế bào xương, tế bào sụn, tế bào mỡ,… MSC có thể được phân lập từ nhiều nguồn khác nhau, ví dụ như tủy xương, máu cuống rốn, mô mỡ, dây rốn,… Loại tế bào này có khả năng biệt hóa cao, dễ dàng phân lập và nuôi cấy, đồng thời có khả năng điều hòa miễn dịch nên ít gây ra phản ứng đào thải. Hiện nay, MSC được ứng dụng trong nhiều thử nghiệm lâm sàng để điều trị các bệnh lý như thoái hóa khớp, xơ cứng bì, lupus ban đỏ hệ thống,….
Trong nhóm tế bào gốc, có những loại có khả năng biệt hóa hạn chế hơn. Điển hình là tế bào gốc vài tiềm năng (oligopotent stem cell), chỉ có thể phát triển thành một số loại tế bào nhất định, ví dụ như tế bào gốc máu dòng lympho.
Tế bào gốc đơn tiềm năng, về mặt lý thuyết, chỉ tạo ra được một loại tế bào duy nhất. Tuy nhiên, sự tồn tại của loại tế bào này vẫn còn là một dấu hỏi lớn.
Nguyên bào gan, một loại tế bào có khả năng biệt hóa rất thấp, hiện được xem là loại tế bào gốc có tiềm năng thấp nhất. Chúng có thể phát triển thành tế bào gan và tế bào biểu mô ống mật.
Do khả năng biệt hóa hạn chế, các loại tế bào gốc này ít được chú trọng nghiên cứu và ứng dụng. Ngoại lệ là nguyên bào sợi, được ứng dụng trong điều trị vết thương và thẩm mỹ.
Tế bào gốc tự thân, liệu pháp tiên tiến tại Premium Therapy, khai phá khả năng tái tạo tự nhiên của cơ thể bạn. Chúng tôi sử dụng chính tế bào gốc của bạn, được chiết tách và tăng cường, để kích thích quá trình phục hồi và trẻ hóa. Liệu pháp này không chỉ làm chậm quá trình lão hóa, cải thiện làn da và sức khỏe tổng thể mà còn hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý mãn tính. Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến từ Đức, Premium Therapy cam kết mang đến cho bạn trải nghiệm an toàn, hiệu quả và cá nhân hóa.
Nhìn chung, khả năng biệt hóa của tế bào gốc càng cao thì càng có thể tạo ra nhiều loại tế bào khác nhau, nhưng việc duy trì tính gốc và kiểm soát quá trình biệt hóa lại càng khó khăn. Việc lựa chọn loại tế bào gốc phù hợp cần cân nhắc giữa tiềm năng biệt hóa và khả năng phát triển của chúng. Hiện nay, tế bào gốc tạo máu và tế bào gốc trung mô được sử dụng phổ biến nhất, trong khi tế bào gốc đa tiềm năng cảm ứng và tế bào muse đang thu hút sự quan tâm lớn và hứa hẹn nhiều ứng dụng trong tương lai.
Tại Việt Nam, Premium Therapy là đại diện hợp pháp duy nhất cung cấp giải pháp Tế bào gốc tự thân tại Trung tâm tế bào gốc lâu đời nhất Thế giới, Deutsches zentrum fur Zelltherapie, CHLB Đức. Nếu quý khách hàng có nhu cầu tư vấn về các liệu pháp trị liệu y tế cao cấp tại CHLB Đức, vui lòng liên hệ Hotline 09 119 10 119 hoặc đăng ký tại đây để được hỗ trợ chi tiết nhất.
CÔNG TY CP PREMIUM THERAPY – Đại diện các Trung tâm trị liệu & Bệnh viện uy tín hàng đầu CHLB Đức tại Đông Dương: