Ghép tế bào gốc có nguy hiểm không? Tác dụng, lưu ý quan trọng

Ghép tế bào gốc là phương pháp sử dụng nguồn tế bào gốc khỏe mạnh để thay thế những tế bào gốc đã mất đi, tạo nguồn thay thế những tế bào không còn hoạt động, đồng thời, kích thích sự tái tạo của môi trường nội mô. Vậy có những phương pháp ghép tế bào gốc nào, lợi ích của ghép tế bào gốc là gì và cấy ghép tế bào gốc có nguy hiểm không? Hãy cùng Premium Therapy tìm hiểu qua bài viết này ngay nhé!

Mục lục

Cấy ghép tế bào gốc là gì?

Cấy ghép tế bào gốc là phương pháp sử dụng nguồn tế bào gốc khỏe mạnh để thay thế cho nguồn tế bào gốc đã bị tiêu hủy [1]. Nguồn tế bào gốc được cấy ghép có thể đến từ nguồn tự thân (được phân lập từ cơ thể trước khi bị tiêu hủy), đồng loài (từ người thân hoặc người hiến tặng), dị loài (được phân lập từ loài khác),… [1, 2].

Lợi ích của ghép tế bào gốc

Theo Tạp chí phẫu thuật quốc tế (London, Anh Quốc), những lợi ích của cấy ghép tế bào gốc bao gồm [2]:

Tế bào gốc có nhiều đặc tính sinh học nổi bật (khả năng tự làm mới và biệt hóa thành các tế bào chuyên biệt thực hiện chức năng tại các mô cơ quan) [2]. Ghép tế bào gốc là một bước tiến đột phá cho nền y học hiện và có tiềm năng ứng dụng vượt trội trong nhiều lĩnh vực, đặc biệt là lĩnh vực y học tái tạo [8].
Ghép tế bào gốc có khả năng ứng dụng cho điều trị nhiều điều kiện bệnh lý (ung thư, tim mạch, chấn thương tủy sống, tiểu đường, thoái hóa thần kinh,…) [2].
Ghép tế bào gốc có tiềm năng ứng dụng trong y học tích hợp, nâng cao sức khỏe toàn diện, điều hòa miễn dịch, kết hợp với liệu pháp gene, ứng dụng trong kỹ nghệ mô và mở đường cho những tiến bộ mới về y học đặc biệt là y học tái tạo và cá thể hóa [2].

Các phương pháp ghép tế bào gốc

Dựa trên nguồn gốc phân lập tế bào gốc, có thể chia phương pháp ghép tế bào gốc thành ba phương pháp chính gồm:

Ghép tế bào gốc tự thân

Ghép tế bào gốc tự thân là phương pháp cấy ghép sử dụng tế bào gốc được phân lập từ các mô cơ quan của chính cơ thể. Ghép tế bào gốc tự thân là một trong những phương pháp ghép tế bào gốc phổ biến nhất và có nhiều ưu điểm nổi bật như:

Ưu điểm của cấy ghép tế bào gốc tự thân là tế bào gốc được phân lập từ nguồn sẵn có (không cần tìm kiếm nguồn hiến tặng phù hợp kháng nguyên HLA) [3].
Bên cạnh đó, phương pháp ghép tế bào gốc tự thân thường có ít nguy cơ gây nên các biến chứng nghiêm trọng, không có nguy cơ thải ghép và cũng không cần sự tham gia của các biện pháp ức chế miễn dịch để hạn chế nguy cơ đào thải miễn dịch [3].
Ngoài ra, cấy ghép tế bào gốc từ nguồn tự thân cho thấy khả năng tái xây dựng hệ miễn dịch tốt hơn đồng thời nguy cơ nhiễm trùng cũng thấp hơn [3].
Đồng thời, tỉ lệ suy ghép cũng thấp hơn [3].
Theo thống kê, nguy cơ tử vong do cấy ghép tế bào gốc tự thân cũng được ghi nhận là thấp hơn 5% và khả năng người cao tuổi có thể thích ứng và được điều trị tốt bằng phương pháp ghép tế bào gốc từ nguồn tự thân cũng cao hơn [3].

Ghép tế bào gốc đồng loài

Ghép tế bào gốc đồng loài là phương pháp cấy ghép sử dụng tế bào gốc được phân lập từ các mô cơ quan của người khác [3]. Nguồn tế bào gốc sử dụng cho ghép tế bào gốc đồng loài bắt buộc phải đến từ nguồn tế bào gốc tương hợp mô và kháng nguyên bạch cầu người (HLA) [3]. Nhược điểm của cấy ghép tế bào gốc đồng loài là nguy cơ xuất hiện các biến chứng nguy hiểm như bệnh ghép chống chủ, suy ghép, độc tính liên quan đến chế độ điều trị,… cao hơn, nguy cơ tử vong cao hơn [3]. Tốc độ tái xây dựng hệ miễn dịch sau khi ghép tế bào gốc cũng chậm hơn và nguy cơ nhiễm trùng cũng cao hơn [3]. Bên cạnh đó, phương pháp ghép tế bào gốc đồng loài từ người cũng bị giới hạn bởi những nguyên do như [4]:

Nguồn tế bào gốc từ người bị giới hạn về số lượng (do số lượng tế bào gốc có xu hướng giảm đi theo tuổi tác) [4].
Quy trình thu nhận tế bào gốc từ người trưởng thành thường trải qua các phương pháp xâm lấn, từ đó, cũng làm dấy lên những lo ngại về vấn đề đạo lý [4].
Quy trình phân lập và nuôi cấy tế bào gốc người thường cần nhiều thời gian và không phù hợp cho ứng dụng lâm sàng quy mô lớn [4].
Bên cạnh đó, quy trình vận hành liên quan đến sản suất và ứng dụng cấy ghép tế bào người trong thương mại hóa quy mô lớn phức tạp và chi phí cần cho quá trình vận hành cũng cao hơn [4].
Cuối cùng, việc kiểm định chất lượng tế bào gốc có nguồn gốc từ người cũng phức tạp và khó khăn hơn [4].

Ghép tế bào gốc dị loài

Ghép tế bào gốc dị loài là phương pháp cấy ghép sử dụng tế bào gốc được phân lập từ loài khác [4]. Theo bài viết trên Tạp chí Nghiên cứu Lâm sàng Thế giới (WJCC), ghép tế bào gốc dị loài là một trong những hướng đi mới đáng chú ý trong hỗ trợ điều trị bệnh lý, đặc biệt những bệnh lý về suy gan, suy tủy, nhồi máu cơ tim, đái tháo đường tiến triển và những bệnh lý giai đoạn cuối khác… [4]. Cũng dựa theo bài viết, đây là những bệnh lý có thể được điều trị bằng cách thay thế trực tiếp các tế bào cơ quan bị mất chức năng đồng thời kích thích sự tái tạo của môi trường nội mô [4]. Ưu điểm của ghép tế bào gốc dị loài trong ứng dụng hỗ trợ điều trị bệnh bao gồm [4]:

Nguồn tế bào gốc vô hạn – nguồn tế bào gốc cho cấy ghép dị loài có thể đến từ nguồn động vật nuôi (cừu, dê, bò, thỏ,..) được công nhận là nguồn phân lập tế bào gốc dễ tiếp cận, khả năng nhân giống cao và chi phí thấp [4]. Bên cạnh đó, một số nguồn cấy ghép tế bào gốc dị loài khác như linh trưởng và động vật gặm nhấm cũng được nghiên cứu tìm hiểu [4].
Quy trình thu nhận dễ dàng, không xâm lấn [4].
Không có hạn chế về giới hạn về mặt đạo lý [4].
Khả năng tái tạo tốt và sống sót trong điều kiện sống cao [4].
Khả năng kích thích miễn dịch và khả năng hình thành khối u thấp [4].
Tính an toàn trong điều trị lâm sàng cao [4].
Hiệu quả trong điều trị nhiều loại bệnh lý (suy gan, nhồi máu cơ tim, khuyết tật về xương,…) [4].

Cấy ghép tế bào gốc có nguy hiểm không?

Một số rủi ro có thể xảy ra khi cấy ghép tế bào gốc

Theo nghiên cứu trên Tạp chí Y học lâm sàng và sách về Y học ung thư, một số rủi ro phổ biến có thể xảy ra khi cấy ghép tế bào gốc gồm [2, 3, 5]:

Nguy cơ nhiễm trùng
Nguy cơ hình thành ung thư
Biến chứng liên quan đến tiêu hóa, thần kinh,…
Nguy cơ tái phát bệnh
Nguy cơ mắc các bệnh thứ phát
Suy ghép
Bệnh ghép chống chủ
Gây độc cơ quan liên quan đến điều trị

Biến chứng từ việc ghép tế bào gốc tự thân

Theo sách về Y học ung thư, biến chứng có thể xảy ra từ việc cấy ghép tế bào gốc tự thân trong điều trị ung thư bao gồm nguy cơ tái phát cao, nguy cơ mắc các bệnh thứ phát (rối loạn sản tủy và bệnh bạch cầu cấp) [3]. Theo nghiên cứu từ Tạp chí Y học lâm sàng, những biến chứng phổ biến từ việc cấy ghép tế bào gốc tự thân cho các bệnh nhân u lympho và u tủy gồm nguy cơ liên quan đến nhiễm trùng (khuẩn, nấm, virus) và những biến chứng khác (biến chứng về đường tiêu hóa, thần kinh) [5]. Theo Tạp chí Y học lâm sàng, nguy cơ nhiễm trùng đạt tỉ lệ là khoảng 40% sau cấy ghép và tăng lên hơn 50% sau hơn một năm điều trị [5]. Tuy nhiên, cũng theo nghiên cứu, tỉ lệ xảy ra các biến chứng đều có xu hướng giảm dần đi sau thời gian dài cấy ghép [5]. Sau giai đoạn một năm cấy ghép, những biến chứng liên quan đến nhiễm trùng cũng như những biến chứng khác có biểu hiện ít hơn đáng kể [5]. Bên cạnh đó, theo bài viết từ Tạp chí phẫu thuật quốc tế (London, Anh Quốc), một trong những biến chứng đáng lưu ý khi sử dụng tế bào gốc, kể cả tế bào gốc trung mô là khả năng biệt hóa thành các mô không mong muốn và khả năng hình thành khối u [2]. Do đó, việc lựa chọn và ứng dụng phương pháp ghép tế bào gốc cần được theo dõi cũng như áp dụng những tiêu chuẩn kiểm định chặt chẽ [2].

Biến chứng từ việc ghép tế bào gốc từ người hiến tặng

Theo sách về Y học ung thư, những biến chứng có thể xảy ra khi ghép tế bào gốc người hiến tặng gồm gây độc cơ quan liên quan đến điều trị, suy ghép và bệnh ghép chống chủ [3]. Do sử dụng nguồn tế bào gốc khỏe mạnh, nguy cơ tái nhiễm ung thư thấp hơn, tuy nhiên, khả năng gây kích ứng miễn dịch cao hơn [3]. Song song đó, những biến chứng như nhiễm trùng cơ hội và nguy cơ tử vong cũng có rủi ro xảy ra cao hơn [3].

Kết luận

Trên đây là những thông tin về Ghép tế bào gốc có nguy hiểm không mà PRT muốn gửi đến các bạn. Có ba phương pháp ghép tế bào gốc chủ yếu là ghép tế bào gốc tự thân, ghép tế bào gốc đồng loài và dị loài. Mỗi phương pháp đều có những ưu và nhược điểm khác nhau. Do đó, trước khi tiếp nhận trị liệu, Anh Chị cần được tư vấn kỹ bởi đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và chuyên môn cao, đồng thời, ưu tiên trị liệu tại những cơ sở uy tín và đạt được tiêu chuẩn kiểm định y tế về chất lượng.

Premium Therapy là đại diện các Trung tâm trị liệu & Bệnh viện uy tín hàng đầu CHLB Đức tại Đông Dương. Nếu quý khách hàng có nhu cầu tìm hiểu thêm về liệu pháp tế bào gốc lâu đời hay các dịch vụ trị liệu y tế cao cấp tại CHLB Đức, vui lòng liên hệ Hotline 09 119 10 119 hoặc đăng ký tại đây để được hỗ trợ chi tiết nhất.

CÔNG TY CP PREMIUM THERAPY – Đại diện các Trung tâm trị liệu & Bệnh viện uy tín hàng đầu CHLB Đức tại Đông Dương:

📞0911 910 119 – 0934 092 090
📩info@premiumtherapy.vn
🇻🇳 6 Grand 2 – The Peak Garden Villa, 600 Nguyễn Lương Bằng, Quận 7, Tp. HCM
🇩🇪 Dachauer Straße 9, 80335 München
Website: https://premiumtherapy.vn/
Email: info@premiumtherapy.vn
Fanpage: https://www.facebook.com/tebaotuoipremium

Nguồn tham khảo

Definition of stem cell transplant—NCI Dictionary of Cancer Terms—NCI. (n.d.). Retrieved September 28, 2025, from https://www.cancer.gov/publications/dictionaries/cancer-terms/def/stem-cell-transplant
Hussen, B. M., Taheri, M., Yashooa, R. K., Abdullah, G. H., Abdullah, S. R., Kheder, R. K., & Mustafa, S. A. (2024). Revolutionizing medicine: recent developments and future prospects in stem-cell therapy. International journal of surgery (London, England), 110(12), 8002–8024. https://doi.org/10.1097/JS9.0000000000002109
Champlin, R. (2003). Selection of Autologous or Allogeneic Transplantation. In Holland-Frei Cancer Medicine. 6th edition. BC Decker. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK12844/
Jiang, L. L., Li, H., & Liu, L. (2021). Xenogeneic stem cell transplantation: Research progress and clinical prospects. World journal of clinical cases, 9(16), 3826–3837. https://doi.org/10.12998/wjcc.v9.i16.3826
Waszczuk-Gajda, A., Penack, O., Sbianchi, G., Koster, L., Blaise, D., Reményi, P., Russell, N., Ljungman, P., Trneny, M., Mayer, J., Iacobelli, S., Kobbe, G., Scheid, C., Apperley, J., Touzeau, C., Lenhoff, S., Jantunen, E., Anagnostopoulos, A., Paris, L., Browne, P., … Basak, G. W. (2022). Complications of Autologous Stem Cell Transplantation in Multiple Myeloma: Results from the CALM Study. Journal of clinical medicine, 11(12), 3541. https://doi.org/10.3390/jcm11123541

Ghép tế bào gốc có nguy hiểm không? Có thể gặp những tác phụ gì?