Trang chủ / Thông tin y học

Ứng dụng Exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô trong y học tái tạo

Exosome là gì mà lại thu hút sự chú ý của các nhà khoa học trên toàn cầu? Được ví như những “người đưa thư” vi mô, exosome ẩn chứa trong mình những thông điệp sinh học quan trọng và đang mở ra những triển vọng mới trong y học hiện đại. Liệu những hạt siêu nhỏ này có thể là chìa khóa cho những phương pháp chẩn đoán và điều trị tiên tiến? Hãy cùng khám phá bí ẩn của exosome và vai trò đầy hứa hẹn của chúng trong tương lai.

Exosome là gì?

Exosome là các túi ngoại bào có đường kính từ 30-200 nm, được tiết bởi hầu hết các loại tế bào như tế bào miễn dịch, tế bào thần kinh, tế bào biểu mô, tế bào nội mô, tế bào ung thư, tế bào gốc trung mô. Exosome chứa các thông tin quan trọng, các đại phân tử từ nơi chúng hình thành, đóng vai trò quan trọng trong giao tiếp giữa các tế bào. Các đại phân tử này bao gồm protein, enzyme, yếu tố phiên mã, lipid, axit nucleic. Exosome được phát hiện trong các dịch cơ thể ở người khoẻ lẫn người bệnh, bao gồm nước tiểu, máu, huyết thanh, sữa mẹ, nước ối, dịch não tủy, nước bọt, mật và bạch huyết.

Exosome là gì?
Exosome điển hình

Tế bào gốc trung mô là gì?

Năm 1960, tế bào gốc trung mô lần đầu tiên được khám phá bởi Friedenstein và cộng sự, đây là một dòng tế bào gốc đa năng. Các tế bào này chủ yếu được tìm thấy bên trong tuỷ xương, chúng có khả năng tự tạo mới và tiềm năng biệt hoá đa dòng.

Tế bào gốc trung mô có tiềm năng biệt hoá thành nhiều dòng tế bào như tế bào mỡ, xương, sụn, thần kinh, gan. Có thể tiến hành thu nhận tế bào gốc trung mô từ nhiều nơi khác nhau như mô mỡ, máu ngoại vi, nhau thai, nước ối, dây rốn. Sau nhiều thập kỉ nghiên cứu, tế bào gốc trung mô thể hiện nhiều vai trò sinh học khác nhau như tiềm năng biệt hoá đa dạng, điều hoà miễn dịch, tạo mạch máu, chống sự chết tế bào, tham gia tái tạo mô. Thể hiện tiềm năng ứng dụng lớn trong y học tái tạo đối với việc điều trị các bệnh thần kinh, tim mạch, xương khớp, chữa lành vết thương.

Tế bào gốc trung mô là gì?
Nguồn gốc của exosome và tế bào gốc

Ưu điểm của exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô

Ngoài các đặc tính biệt hóa, tế bào gốc trung mô có thể tiết exosome và phân tử sinh học bao gồm cytokine, chemokine và các yếu tố tăng trưởng. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng các exosome do tế bào gốc trung mô tiết ra có thể thay thế các liệu pháp tế bào gốc dựa trên tế bào gốc trung mô trong các mô hình bệnh tật và chấn thương khác nhau. Exosome từ tế bào gốc trung mô có thể được sử dụng để điều trị các bệnh thần kinh, hô hấp, sụn, thận, tim, gan, xương, ung thư.

Exosome từ tế bào gốc trung mô là phương pháp phân phối thuốc thông minh thông qua việc vận chuyển các chất và phân tử sinh học ngoại sinh cho y học tái tạo mà không cần tế bào gốc. Chúng có nhiều lợi ích điều trị tiềm năng khi so sánh với các hạt nano tổng hợp, liposome, phân tử đơn lẻ và tế bào nhờ kích thước nhỏ hơn, độ phức tạp thấp, không có nhân, tính ổn định cao, sản xuất dễ dàng, bảo quản lâu hơn, có khả năng chứa protein, phân tử nhỏ hoặc RNA để phân phối các phân tử sinh học. Exosome từ tế bào gốc trung mô lưu trữ nhiều loại phân tử sinh học, cho phép chúng tham gia đồng thời vào nhiều phương pháp trị liệu khác nhau, điều mà các phân tử nhỏ thông thường không thể thực hiện được.

Ưu điểm của exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô

Ứng dụng của exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trong y học tái tạo

Hỗ trợ theo dõi tình trạng bệnh

Exosome hỗ trợ điều trị chấn thương, bệnh nhờ protein và RNA chứa trong exosome. Do exosome đại diện cho tế bào sản xuất ra chúng nên khi môi trường thay đổi exosome cũng sẽ thay đổi theo vì vậy có thể sử dụng exosome như dấu ấn sinh học để theo dõi tình trạng bệnh.

Hỗ trợ chữa lành vết thương

Exosome từ tế bào gốc trung mô chứa các yếu tố tăng trưởng và microRNA, hỗ trợ điều trị loét da mãn tính và sẹo phì đại, cũng như tham gia vào các giai đoạn của quá trình lành vết thương của tế bào. Ngoài ra, exosome từ tế bào gốc trung mô còn thúc đẩy quá trình lành thương nhanh chóng và hiệu quả, có thể sử dụng trực tiếp lên vết thương, khi thí nghiệm trong mô hình động vật exosome đã được chứng minh là có tác dụng thúc đẩy quá trình tổng hợp collagen, tăng sự tăng sinh và di chuyển của nguyên bào sợi và tế bào sừng.

Ứng dụng của exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trong y học tái tạo
Các giai đoạn của quá trình chữa lành vết thương

Hỗ trợ điều trị chấn thương não

Chấn thương não có thể dẫn đến khuyết tật lâu dài và giảm tuổi thọ, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và kinh tế. Chấn thương não gây tổn thương cấp tính và lâu dài cho mô và chức năng thần kinh. Điều trị thành công chấn thương não bị hạn chế do cần chẩn đoán nhanh chóng, khó khăn trong việc đưa ra phương pháp điều trị vượt qua hàng rào máu não, đồng thời xuất hiện nhiều biến chứng sau tổn thương não. Exosome từ tế bào gốc trung mô có khả năng vượt qua hàng rào máu não thông qua đường tĩnh mạch hoặc đường mũi, có lợi trong việc điều trị chứng viêm mãn tính và thúc đẩy quá trình lành vết thương, khiến chúng trở thành một liệu pháp tiềm năng cho các chấn thương não phức tạp.

Hỗ trợ điều trị bệnh gan

Các bệnh về gan như xơ gan, ung thư biểu mô gan gây gây tử vong cho khoảng 2 triệu người hàng năm. Theo nghiên cứu liên quan đến tổn thương gan cấp tính và các bệnh gan khác, exosome được xác định vừa có vai trò là dấu ấn sinh học để theo dõi tiến triển bệnh, vừa là tác nhân trị liệu. Một số nghiên cứu cho thấy, exosome giúp hỗ trợ sửa chữa và tái tạo gan sau suy gan, thúc đẩy quá trình hình thành mạch qua con đường truyền tín hiệu Wnt.

Hỗ trợ tái tạo xương

Tái tạo xương là một quá trình lâu dài trong đó các exosome có thể đóng vai trò điều tiết quan trọng. Các exosome có nguồn gốc từ các nguyên bào xương kích thích sự biệt hóa của các nguyên bào xương trong cơ thể, do đó việc điều trị bằng exosome có thể được sử dụng để tăng cường loại bỏ các mô bị tổn thương. Các exosome có nguồn gốc từ tế bào gốc trung mô đã được chứng minh có thể làm giảm sự chậm lành vết gãy do viêm bằng cách ức chế các yếu tố tiền viêm, đồng thời tăng mức độ các yếu tố chống viêm.

Tổng kết

Exosome có tiềm năng điều tiết và đóng vai trò quan trọng trong nhiều quá trình sinh học khác nhau, có tiềm năng hỗ trợ điều trị bệnh gan, chấn thương não, làm lành vết thương, tái tạo xương. Exosome thu hút sự quan tâm rộng rãi trong lĩnh vực nghiên cứu về dấu ấn sinh học và được xem là một chiến lược thay thế cho biện pháp tế bào gốc. Exosome có thể được biến đổi gen để đáp ứng các nhu cầu trị liệu mong muốn. Cần thực hiện thêm các nghiên cứu liên quan đến vấn đề sử dụng exosome cho y học tái tạo như phân lập, tinh sạch, tối ưu, chuẩn hoá, kiểm định chất lượng, tìm hiểu các cơ chế phân tử của exosome đến tế bào đích.

Nếu quý khách hàng có nhu cầu tư vấn điều trị bệnh tại CHLB Đức. Vui lòng liên hệ Premium Therapy qua Hotline 09 119 10 119 hoặc đăng ký tại đây để được hỗ trợ chi tiết nhất.

CÔNG TY CP PREMIUM THERAPY – Đại diện các Trung tâm trị liệu & Bệnh viện uy tín hàng đầu CHLB Đức tại Đông Dương:

  • 6 Grand 2 – The Peak Garden Villa 600 Nguyễn Lương Bằng, Quận 7, Tp. HCM
  • Tel: 028 3929 1119
  • Hotline: 09 119 10 119
  • Website: www.premiumtherapy.vn
  • Fanpage: Premium Therapy